Deze maand werd ik door de Vrouwenraad gevraagd om te zetelen in de jury die de Marie Popelinprijs uitreikt, een prestigieuze prijs die elke vijf jaar wordt uitgereikt aan mannen of vrouwen die zich hun leven lang hebben ingezet voor vrouwenrechten. Zo zat ik op een donderdagmiddag aan tafel met o.a. Marc Reynebeau (journalist bij De Standaard), Liesbeth van Impe (hoofdredactrice van Het Nieuwsblad) en An Brouckmans (hoofdredactrice van Feeling). Het werd een interessante en bevlogen discussie, waar ik als newbie deel van mocht uitmaken.
De prijs gaat dit jaar naar Marleen Temmerman, die haar leven lang heeft gestreden voor vrouwenrechten als gynaecologe, politica en hoogleraar.
Marleen Temmerman was de eerste vrouwelijke professor gynaecologie-verloskunde in de Benelux. Ze werkte als gynaecologe in België en Kenia, als professor aan de Universiteit Gent, als senator in het Belgisch parlement en tot voor kort ook als directeur van het Departement voor Reproductieve Gezondheid en Onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie. Vanaf december 2015 is ze aan het werk in Nairobi, waar ze aan de slag gaat voor vrouwenrechten en reproductieve gezondheid in Oost-Afrika en de ruimere regio van het Midden-Oosten.
“De jury koos voor Marleen Temmerman omdat het zelfbeschikkingsrecht van vrouwen over hun lichaam het fundament van alles blijft.”
Marleen Temmerman vocht voor een wereld waarin alle mannen en vrouwen, vooral de meest kwetsbare, toegang hebben tot de juiste informatie en dienstverlening rond seksualiteit en voortplanting. Ze wordt internationaal erkend voor haar expertise en leiderschap in sectoren als seksuele en reproductieve gezondheid en rechten, gender, ethische kwesties, volksgezondheid en internationale ontwikkeling.
Jury-voorzitter Liesbeth van Impe licht onze keuze als volgt toe: “De jury koos ervoor dit jaar de prijs toe te kennen aan Marleen Temmerman omdat het zelfbeschikkingsrecht van vrouwen over hun lichaam het fundament van alles blijft. Zoals Steven Pinker schreef in zijn studie over geweld: ‘Er is op dit moment geen betere manier om geweld in de gevaarlijke delen van de wereld te laten afnemen dan door vrouwen meer zeggenschap te geven over hun voortplantingscapaciteit. Maar die mondigheid stuit vaak op verzet omdat ze lijnrecht ingaat tegen traditionele mannen die hun zeggenschap over de vrouwelijke voortplanting willen behouden, en tegen religieuze instituten die tegen geboortebeperking en abortus zijn.’ Temmerman is met haar consequente en authentieke engagement een voorbeeld voor velen. Haar strijd voor vrouwenrechten is er tegelijk een tegen armoede, tegen dogma’s en discriminatie, voor mensenrechten. Het is een strijd die iedereen aangaat en waar iedereen inspiratie kan uit putten.”
Ongeveer 25% van de wereldbevolking leeft in landen met een zeer strenge abortuswetgeving. Elk jaar worden er nog steeds 3,6 miljoen meisjes genitaal verminkt.
Voor jonge, Westerse vrouwen lijkt het vandaag vanzelfsprekend dat we baas in eigen buik zijn, maar we mogen niet vergeten dat dit een relatief recent verworven goed is. Pas in de jaren zestig kwam de anticonceptiepil op de markt en konden vrouwen voor het eerst op een veilige manier aan gezinsplanning doen. Vandaag de dag mogen katholieken volgens de officiële orthodoxie nog steeds geen condooms gebruiken.
Ook abortus is in België pas sinds 1990 legaal. Vandaag leeft ongeveer 25% van de wereldbevolking in landen met een zeer strenge abortuswetgeving. In sommige landen krijgen vrouwen zelfs een gevangenisstraf wanneer ze een abortus uitvoeren. In 2014 noemde paus Franciscus abortus nog een “bedreiging voor de vrede”.
Elk jaar worden er nog steeds 3,6 miljoen meisjes besneden, of beter gezegd: genitaal verminkt. De lichamelijke en psychische gevolgen daarvan dragen ze mee voor de rest van hun leven.
De strijd voor vrouwenrechten is dus nog lang niet gestreden.
“Deze tijd heeft helden nodig,” besluit Liesbeth van Impe. “Met haar bescheiden stijl zal ze het niet zelf zeggen, dus doen wij het voor haar. Marleen Temmerman is zo’n held. En de meer dan terechte winnaar van de Marie Popelinprijs 2015.”
1 reactie
Héél leuk artikel!